Giriş
Kilit Büyüsü, Anadolu kültüründe yüzyıllardır varlığını sürdüren en gizemli geleneksel pratiklerden biridir. Eski çağlardan bu yana insanlar, sevdiklerini kendilerine bağlamak veya düşmanlarına zarar vermek amacıyla bu tür büyü yapma yöntemlerine başvurmuşlardır. Ancak bu uygulamaların gerçek doğası ve etkileri hakkında toplumda çeşitli inanışlar bulunmaktadır.
Aslında, kilit büyüsünün etkileri konusunda halk arasında yaygın olan bilgiler genellikle kulaktan kulağa aktarılmış ve zaman içinde değişime uğramıştır. Özellikle ilişki büyüsü olarak bilinen türleri, insanların duygusal bağlarını etkilemek amacıyla kullanılmaktadır. Bununla birlikte, kilit büyüsünün bozulması için de çeşitli ritüeller ve uygulamalar geliştirilmiştir. Bu makalede, eski bir hoca tarafından açıklanan kilit büyüsünün gerçekleri, kökenleri ve modern toplumdaki yansımalarını inceleyeceğiz.
Kilit Büyüsünün Kökeni ve Anlamı
Tarihsel olarak büyü kavramı, insanın doğaüstü güçlerle ilişki kurarak çevresini ve olayları etkileyebileceği inancına dayanmaktadır. Bu bağlamda kilit büyüsü, bir tür bağlama büyüsü olarak karşımıza çıkar.
Kilit ve bağ kavramlarının halk inançlarındaki yeri
Türk halk inançlarında kilit ve bağ kavramları oldukça önemli bir yere sahiptir. Bağlama büyüsü, herhangi bir şeye düğüm atarak, bir kilidi kilitleyerek veya bir bıçağı kapatarak birilerini veya kötülükleri bağlama inancına dayanır. Bu tür büyüler, insanların ağzını, dilini, uykusunu bağlamak, cinsel gücünü yok etmek veya evcil hayvanları yabani hayvanların zararlarından korumak için yapılmaktadır. Örneğin, Orta Toroslar'da Perşembe akşamı bir genç tarafından kapatılan kilit, kısmet açmak için kullanılır. Benzer şekilde, Afyon'da evlenemeyen kızlar için, Cuma selası verilirken bir kilit kırk defa açılıp kapatılır.
Büyü ile din arasındaki farklar
Din ile büyü arasında önemli farklar bulunmaktadır. Öncelikle din her şeye gücü yeten bir varlığa yönelirken, büyü tabiattaki bir güce yönelir. Dinde bir cemaat varken, büyücünün sadece müşterisi vardır. Ayrıca dinde günah anlayışı ve ahlaki etiklik bulunurken, büyüde bu yoktur. Dinde dua, ibadet, ahlak ve dayanışma gibi temel unsurlar bulunurken, büyüde bunlar yer almaz.
Bununla birlikte, İslam dini sihirle uğraşmayı büyük günahlar arasında sayarak yasaklamıştır. Zira şeytan, cinler ve yıldızlar gibi varlıklara Allah'ın kudreti üstünde bir güç nispet eden büyü türleri, İslam'ın tevhid inancına aykırı olup kişiyi şirke götürebilmektedir.
Kamizm, Şamanizm ve Tengricilik bağlamında büyü
Eski Türklerde büyü ve büyücülük, Şamanizm bağlamında gelişmiştir. İslam'dan önceki Türk boylarında büyü, kehanet, falcılık ve cincilik vardı. Büyü işiyle uğraşanlar genelde Şamanlardı. Şamanlar, Türklerde "kam" kelimesiyle ifade edilirdi. Kamlar, ruhlar ve cinlerle ilişki kurabildiğine inanılan kişilerdi. Onlar büyü yapar, afsunlu sözler söyler ve kâhinlik yoluyla insanın içinden geçeni bilirlerdi.
Uzmanlara göre Şamanizm, bir dinden ziyade büyücülüktür. Harun Güngör'e göre Şamanizm, Tengricilik/Gök Tengri İnancı/Komizmin yatay boyutudur. Dikey boyutta ise Tengricilik vardır. Kırgızistan ve Azerbaycan'daki bazı uzmanların görüşüne göre ise, Şamanizm bir din değil, Türklerin dünya görüşüdür.
Eski Türk toplumlarında, göz değmesine, cinlerin etkilerine ve kötü ruhlara karşı bağ, bostan ve bahçelere korkuluk ve nazarlık dikilirdi. Bu uygulamalar, günümüzde de Anadolu'nun çeşitli yörelerinde değişik formlarla varlığını sürdürmektedir.
Bağlama Büyüsünün Türleri ve Amaçları
Bağlama büyüleri, Anadolu'da hala varlığını sürdüren ve çeşitli amaçlar için uygulanan gizemli pratiklerdir. Bu büyüler genellikle kıskançlık, intikam, kin gibi olumsuz duygularla yapılır ve hedef kişinin yaşamını farklı yönlerden etkilemeyi amaçlar.
Cinsel birleşmeyi engelleyen büyüler
Uyku bağlama veya sidiklik bağlama olarak da bilinen cinsel birleşmeyi engelleyen büyüler, özellikle yeni evlenen çiftleri hedef alır. Bu büyüler, damadın gelin ile cinsel münasebete girememesini sağlamak amacıyla yapılır [1]. Bazı yörelerde "erkekliğini bağlamak" veya "şişirme büyüsü" olarak da adlandırılır. İslami kaynaklara göre, "kocanın karısına yaklaşamaması" olarak bilinen bu durum, erkeğin evlendiği zaman eşiyle birleşmeye güç yetirememesi şeklinde ortaya çıkar [2]. Büyünün çözülmesinden sonra ise kişinin normal hayatına dönebileceğine inanılır.
Kısmeti kapatma ve evlilik öncesi uygulamalar
Kısmet kapatma büyüsü, kişinin evlilik şansını engellemek, aşk hayatını ve sosyal ilişkilerini bloke etmek amacıyla yapılan etkili bir kara büyü türüdür [3]. Bu büyü, kişinin hayatındaki maddi ve manevi yolları tıkamak, iş ve bereket kapılarını kapatmak için de kullanılır. Büyünün hedef aldığı kişilerde sürekli iç sıkıntısı, depresyon, hiçbir işin yolunda gitmemesi ve evlenme şansının sürekli engellenmesi gibi belirtiler gözlemlenir [3]. Çoğunlukla fazla dikkat çeken, kıskanılan, mutlu giden ilişkileri olan ya da yükselişte olan kişiler bu büyünün hedefi olur [4].
Kadın ve erkek üzerinde yapılan bağlamalar
Kadınlar üzerinde yapılan bağlama büyüleri, onların kendilerini erkek gibi hissetmelerine, eşleriyle cinsel ilişkiye sıcak bakmamalarına ve cinsel ilişkiyi anlamsız görmelerine neden olabilir [5]. Aynı zamanda, kadının çocukları olmaması, sürekli mutsuz, gergin ve hırçın olması, psikolojik olarak çökmesi hedeflenir. Erkeklerde ise kendilerini eşlerine karşı kadın gibi hissetmeleri ve duygusuzlaşmaları amaçlanır [5]. Bazı durumlarda, büyü nedeniyle çiftler ayrı odalarda yatabilir veya cinsel hayatları tamamen sona erebilir.
Bağlamanın manilere ve halk şiirine yansıması
Bağlama büyüsü, Anadolu halk kültüründe hikaye ve şiirlere de konu olmuştur. Halk hikayelerinde cadı, derviş, Hızır, peri gibi olağanüstü niteliklere sahip kişiler etrafında gelişen büyüsel olgular, bu kişilerin aldatması, engeli, yardımı veya olay üzerindeki etkisi dahilinde şekillenir [6]. Örneğin, Arzu ile Kamber hikayesinde, çiftin evlenmesine engel olmak için cadı karı ile iş birliği yapıldığı görülür. Ferhat ile Şirin hikayesinde ise Cazu'nun büyü yaparak Şirin'i farklı yerlere kaçırdığı anlatılır [6]. Halk hikayelerinde büyücülerin tılsımlı gömlek, bilezik, zehirli kuzu, zehirli helva, sihirli su ve muska gibi fetiş öğeler kullandığı da belirtilmektedir.
Bölgelere Göre Kilit ve Bağlama Uygulamaları
Anadolu coğrafyasında kilit ve bağlama pratikleri, bölgeden bölgeye farklılık göstermekte ve zengin bir kültürel çeşitlilik sunmaktadır. Her yörenin kendine özgü uygulamaları, büyü geleneğinin ne denli derin köklere sahip olduğunu göstermektedir.
Alanya ve Orta Toroslar'daki ritüeller
Alanya yöresinde kilit, "gönül kilidi" anlamını taşıyan "bağa" kelimesinden türemiştir. Burada kısmeti kapalı bir genç kız, Hıdrellez'de deniz kenarına götürülür ve kilit onun başında kısmeti için açılır. Orta Toroslar'da ise Perşembe akşamı bir genç tarafından kapatılan kilit, kızın yastığının altına konulur. Cuma namazından ilk çıkan kişiye bu kilit açtırılır ve bu işlem üç Cuma tekrarlanır.
Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu örnekleri
Doğu Karadeniz bölgesinde yaygın olan "kurt ağzı bağlama" ritüeli, İslam öncesi dönemden günümüze taşınmış bir uygulamadır [7]. Bu uygulama, hayvanlar dağda veya yaylada kaybolduğunda, kurdun bu hayvanları parçalamaması için yapılır [8]. Benzer şekilde, Trabzon ve çevresinde bağlama büyüsü için yedi saç teli yeşil bir ipliğe bağlanarak erkeğin adı 70 kere söylenir ve evine doğru üflenir [9].
Kilit açma ve kapama pratikleri
Gaziantep'te gelinlik yaşı gelmiş kızın bahtını açmak için, Cuma namazından ilk çıkana kilit açtırılır. Afyon ilinde ise Cuma selası verilirken evlenemeyen kızlar için bir kilit kırk defa açılıp kapatılır [9]. Bağı önlemek için Kütahya, Kahramanmaraş, Gaziantep, Safranbolu, Konya ve Hakkari'de nikah esnasında eller dizlerin üzerine konulur.
Kırk sayısının kutsallığı ve kırklama uygulamaları
Kırk sayısı, matematiksel olarak "bereketli sayı" olarak kabul edilir ve Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir [10]. Kırklama uygulaması, bebeğin ve annenin bazı sembolik nesneler, dua sözleri ve davranışlar eşliğinde törensel olarak yıkanmasını içerir [11]. Bu suya kırk taş, kırk tespih tanesi, kırk fasülye atılır ve ayrıca kırk anahtar da eklenir. Ayrıca, "korku tası", "şifa tası" gibi özel şifa taslarında da kırk anahtar kullanılır [12].
Kurt kültü ve doğa ile ilişkili büyüler
Kurt, Türk kültüründe gücü temsil eden ve mitolojik dönemden günümüze sembol olarak varlığını sürdüren önemli bir figürdür [13]. Güneydoğu Türkmenleri ve Hakkari yöresinde bağlı çiftlerin bağlarını çözmek için kurt postu üzerinde birleştirilmelerini içeren ritüeller uygulanır [14]. Güneydoğu Anadolu'da kırsal kesim ebeler, kırk basan çocukları kurt kafatasını hamam tası gibi kullanarak yıkarlar [14]. Karaçay Türklerinde ise hamile kadınlar yanlarında kurt dişi taşır ve erkek çocuğun beşiğinin dört yönüne kurt resmi çizilir.
Bağ Çözme ve Korunma Yöntemleri
Büyü ve nazardan etkilenen kişiler için çeşitli çözüm yöntemleri geliştirilmiştir. İslam geleneğinde, büyünün etkilerinden kurtulmanın en temel yolu Allah'a sığınmaktır.
Bağ çözmek için yapılan dualar ve ritüeller
Bağ çözme ritüellerinin özünde ruhsal ve duygusal özgürleşme bulunur. İslami gelenekte, büyü ve nazardan korunmak için Felak, Nas ve Fatiha sureleri ile Âyet-el Kürsi'nin okunması tavsiye edilir [15]. Hz. Peygamber torunları Hasan ve Hüseyin için "Her türlü şeytandan, zehirli hayvandan ve nazar eden gözden, Allah'ın noksansız sözlerine sığınırım" duasını okurdu [16]. Bağ kesmek için kullanılan modern ritüellerde genellikle kırmızı mum, tütsü ve gül yağı kullanılır [17].
Soğuk su, kurşun dökme ve kama saplama
Kurşun dökme, özellikle nazar ve kötü enerjiden arınmak için kullanılan geleneksel bir ritüeldir [18]. Kişinin başı üzerinde tutulan suya erimiş kurşun dökülürken çeşitli dualar okunur ve suda oluşan şekiller yorumlanır [19]. Kurşun dökmenin mantığı, olumsuz enerjinin kurşuna geçmesi ve kurşun katılaştığında bu enerjiyi hapsetmesidir [18].
Nazar ve tılsımlardan korunma yolları
Nazardan korunmanın en etkili yolu Allah'a sığınmak ve O'na güvenmektir [20]. Nazarın tedavisinde rukyenin önemli bir yeri vardır [15]. Adaçayı yakıp dumanını evde gezdirmek ve tuz kullanmak da negatif enerjiden korunma yöntemleri arasındadır [21].
Kilitli objelerin tekrar açılması inancı
Ritüeller, insanı kendi sınırlarını aşmaya zorlar ve kendini tanımasına yardımcı olur. Kilit açma, örülü saçları çözme ve dilenciye sabun verme gibi adetler, bu bağlamda bağı çözmek için kullanılır [22].
Sonuç
Sonuç olarak, kilit büyüsü Anadolu kültürünün derinliklerine kök salmış, yüzyıllar boyunca varlığını sürdüren gizemli bir gelenektir. Bu makalede gördüğümüz üzere, kilit ve bağlama pratikleri Türk halk inançlarında önemli bir yer tutmakta, bölgeden bölgeye farklılık göstermektedir. Özellikle Şamanizm'den İslam'a geçiş sürecinde büyü kavramı dönüşüme uğramış, ancak halk kültüründeki yerini korumaya devam etmiştir.
Büyü ve din arasındaki temel farkları anlamak, bu konuyu değerlendirirken oldukça önemlidir. Undoubtedly, İslam dini büyü ve sihir uygulamalarını yasaklamasına rağmen, halk inançlarında bu pratikler farklı formlarda varlığını sürdürmektedir. Bununla birlikte, büyüden korunmak ve büyünün etkilerini ortadan kaldırmak için geliştirilen ritüeller de en az büyünün kendisi kadar zengin ve çeşitlidir.
Kilit büyüsü, temelde insanın kontrol etme arzusundan ve belirsizliklerle başa çıkma çabasından doğmuştur. Accordingly, sevilen kişiyi bağlama, düşmanı engelleme veya kısmeti açma gibi amaçlarla uygulanan bu pratikler, aslında toplumsal yaşamın karmaşık dinamiklerini yansıtmaktadır.
Kırk sayısının kutsallığı, kurt kültü ve doğa ile kurulan ilişki, kilit büyüsü ve bağlama uygulamalarında sıklıkla karşımıza çıkan unsurlardır. Anadolu'nun dört bir yanında, bağ çözmek ve nazardan korunmak için kurşun dökme, soğuk su kullanma ve dualar okuma gibi yöntemler, bu geleneklerin ne kadar yaygın olduğunu göstermektedir.
Günümüzde ise, geleneksel inanışlar modern hayatla iç içe geçmiş durumdadır. Nevertheless, kilit büyüsü ve benzeri uygulamalar, kültürel mirasımızın bir parçası olarak antropolojik bir değer taşımaktadır. Bu pratiklerin altında yatan psikolojik ve sosyolojik dinamikleri anlamak, toplumsal yaşamı ve insan davranışlarını daha iyi kavramak açısından büyük önem taşır.
Tarih boyunca insanlar, kontrollerinin ötesindeki güçleri etkileyebilme arzusuyla çeşitli ritüellere başvurmuşlardır. Therefore, kilit büyüsünü yalnızca batıl bir inanç olarak değil, insanın dünyayı anlama ve etkileme çabasının bir tezahürü olarak görmek gerekir. Bu bakış açısı, hem geçmişimize hem de kültürel zenginliğimize saygı duymamızı sağlayacaktır.Medyum Burak olarak ben bilgim texrubemle sizin yanınızdayım iletişim
Referanslar
[1] - https://edebiyatvesanatakademisi.com/post/uyku-erkeklik-veya-sidiklik-baglama-buyusu/152618
[2] - https://islamqa.info/tr/answers/6530
[3] - https://www.medyum.eu/kismet-ve-rizik-kapama-buyusu-nedir-nasil-bozulur.html
[5] - https://yandex.com.tr/yaozet/medicine/cinsellik-baglama-buyusu-hakkinda-bilgilendirme-video-WVEP78LX
[6] - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4228585
[9] - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/683453
[10] - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/845269
[11] - http://www.turukdergisi.com/PdfMakaleGoster.Aspx?ID=1113
[12] - https://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/yasar_kalafat_alanya_yoresi_kilit_baglanmak.pdf
[13] - https://www.academia.edu/126609481/Erken_Dönem_Türk_Mitolojisinde_Kurt_Kültü
[15] - https://islamqa.info/tr/answers/11359
[16] - https://www.islamveihsan.com/buyu-ve-sihirden-korunmak-icin-dualar.html
[17] - https://www.etkiliritueller.com/bag-kesme-nasil-yapilir/
[18] - https://www.medyum.eu/kursun-dokmenin-mantigi-nedir.html
[21] - https://www.milliyet.com.tr/pembenar/nur-demir/nazar-ve-kiskancliktan-korunma-2909276
Kilit Büyüsü: Anadolu'nun Gizemli Geleneği,
Kilit büyüsü, Anadolu'da yüzyıllardır varlığını sürdüren, sevdiklerini bağlama ve düşmanlarına zarar verme amacıyla yapılan geleneksel bir büyü türüdür. Bu makalede, kilit büyüsünün kökeni ve etkileri inceleniyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder